دلالت معجزه بر صدق مدعيِ نبوت
هر چند بنا به دلايلي كه پيش از اين آمد، معجزه (صرف نظر از اينكه در مقام ثبوت واقعاً رخ ميدهد يا نه) در مقام اثبات قابل تشخيص نيست، اما در اينجا فرض ميكنيم كه مدعي نبوت، فعل شگفتانگيزي انجام داده است كه خصوصيات اصليِ معجزه (خارقالعاده بودن، قابل تعليم و تعلم نبودن و معارض نداشتن) را دارد و ميتوان بنا به تعريف، نام آن را معجزه گذاشت. حال نوبت آن است كه بپرسيم: آيا معجزه دلالت بر واقعيت و صدق نبوت دارد؟ به اعتقاد عالمان اسلام، انجام معجزه توسط مدعيِ نبوت، مطابق براهيني كه در اينجا ميآيد، به نحوي قطعي و يقيني دلالت بر صدق او در اين ادعا ميكند:
دليل اول: حكمت الهي
... وقتي مدعي نبوت ... براي ادعاي خود نشان و معجزهاي ميآورد كه با حفظ ساير شرايط، اختصاص به او دارد و ازتوان ديگران خارج است، از آن استنتاج ميشود كه وي با عالم غيب و الوهي ارتباط دارد و در ادعايش صادق است. به ديگر سخن، خداوند با اعطاي معجزه به پيامبر خود در حقيقت نشان و سند تأييد و تصديق نبوت وي را امضا و صادر كرده است، و گرنه لازم ميآيد كه خدا با فراهم ساختن قدرت معجزه بر غير پيامبر به طور غير مستقيم، شخص كاذب را تصديق كند و مردم را به سوي جهالت و خلاف غايتِ خود سوق دهد، لذا چنين رهيافتی با توجه به صفات خير خواهي و حكمت و تنزه خداوند از قُبح، نادرست است. به تعبير ديگر، از عدم تكذيب مدعي نبوت و سكوت خداوند در برابر خوارق وي، رضايت و تأييد مدعي نبوت كشف ميشود [و محال است كه خداوند با دادن قدرت معجزه به مدعيان دروغينِ نبوت، آنها را تاييد و تصديق كند و موجب گمراهيِ مردم شود].[2]
اما اين برهان با مشكلات فراواني روبرو است، زیرا پيشفرضهاي نادرست و يا اثباتناشدة فراواني دارد. در اينجا به بعضي موارد اشاره ميكنم
__________________
البته ما به کسی در این دنیا درس نمی دهیم، اما خودمان هم حاضر نیستیم از شما "چشم آبی ها"، تنها بخاطر این که چشمهای خود ما "سیاه" است، درس بگیریم!
م.پ/پاسخ به تاریخ/۱۳۵۹
|