مشاهیر و مفاخر شمس تبریزی

**maryam** · 11-06-2012, 14:44

محمد پسر علی پسر ملک*داد، ملقب به شمس*الدین، یا شمس تبریزی (۵۸۲-پس از ۶۴۵ هجری قمری) از صوفیان مشهور سدهٔ هفتم هجری است. شهرت او بیشتر به خاطر آشنایی مولوی با اوست و دیوان غزل*های مولوی با نام کلیات شمس شناخته می*شود. او از مردم تبریز بود. در مورد محل دفن وی دو فرضیه مورد بحث است. اولین فرضیه حکایت از دفن وی در شهر خوی در استان آذربایجان غربی دارد که شهرداری خوی از مدتها پیش در حال بازسازی محل دفن وی جهت آماده سازی برای بازدید عموم است، و فرضیه دوم که بعدها مطرح شده*است حاکی از دفن وی در شهر تبریز است که این اختلاف نظر در محل دفن او بعضا موجب جنجال لفظی بین اعضای شورای دو شهر می*گردد. او اولین بار در سال ۶۴۲ ه.ق. به قونیه رفت و با مولانا دیدار کرد (درباره نحوه آشنایی این دو با هم روایات مختلف نقل شده). مریدان مولانا به دشمنی با شمس برخاستند و شمس ناگزیر از قونیه رفت و در سال ۶۴۳ به قونیه بازگشت و دوباره مورد آزار مریدان مولانا قرار گرفت تا سال ۶۴۵ که ظاهرا برای آخرین بار از قونیه رفت و ناپدید گشت. در مورد سرنوشت وی اطلاع دقیقی در دست نیست. از شمس اثری در دست نیست، مریدان سخنان وی را که در مجالس مختلف بر زبان آورده، گردآوری کرده*اند که این اثر به نام «مقالات شمس تبریزی» معروف است.
شرح حال
گرچه تا پیش از ملاقات اسطوره*ای شمس و مولانا هیچ اطلاعی از اصل و نسب و پیشینه شمس نبوده*است اما اوج توجه مولانا به او سبب شد تا محققان در قرن*های بعد پس از کشف کتاب مقالات شمس به جزییات بیشتری درباره زندگی و پیشینه این مرد افسانه*ای پی ببرند و به میزان تاثیرگذاری او در شکل دادن به افکار و اندیشه*های مولانا واقف شوند.
دکتر محمدعلی موحد در کتاب شمس تبریزی، درباره نام و نشان شمس چنین می*نویسد: از زندگی شمس تبریز و احوال شخصی او تا آن گاه که مقالات کشف شد خبر مهمی در دست نبود. قدیمی ترین مدارک درباره شمس ابتدا نامه سلطان ولد و رساله سپهسالار است که گفته «هیچ آفریده*ای را بر حال شمس اطلاعی نبوده چون شهرت خود را پنهان می*داشت و خویش را در پرده اسرار فرو می*پیچید».
درباره اینکه او که بود و از کجا آمد و به کجا رفت تاکنون افسانه*های بی شماری در هنر و ادب پارسی سروده شده*است و در زبان و ذهن مردم به یادگار مانده، البته اصلی ترین منبع برای کسب چنین اطلاعاتی خود کتاب مقالات شمس تبریزی است. در کتاب مقالات اگر چه شمس تبریزی به شرح احوال و معرفی پیشینه خود نپرداخته*است اما می*توان او را از میان توصیفات و خاطرات بازشناخت، توصیفاتی که او به مناسبت*های گوناگون درباره افراد و اقوال مطرح می*کند.
والدین
درباره پدر و مادر شمس تبریزی آن قدر می*دانیم که او در مقالات آنها را به نازک دلی و مهربانی توصیف می*کند و اینکه آنها شمس را نازپرورده کرده بودند: «این عیب از پدر و مادر بود که مرا چنین به ناز برآوردند.»
از همه آنچه شمس درباره پدر خود می*گوید می*توان فهمید که مابین او و پدر هر روز فاصله و جدایی می*افتاده و پدر از درک دنیای فرزند عاجز بوده*است. شمس در جایی درباره پدر خود می*گوید: «نیک مرد بود... الا عاشق نبود، مرد نیکو دیگر است و عاشق دیگر...» مقالات ۱۱۹ «پدر از من خبر نداشت. من در شهر خود غریب، پدر از من بیگانه، دلم از او می*دمید. پنداشتمی که بر من خواهد افتاد. به لطف سخن می*گفت، پنداشتم که مرا می*زند، از خانه بیرون می*کند» مقالات ۷۴۰پدر می*خواست که پسر فقه بخواند و فقیه سرشناس شود و پسر البته که می*بایست شمس می*شد و بر قونیه طلوع می*کرد.
استادان شمس
شمس تبریزی در محضر استادانی چون شمس خویی و نیز قاضی شمس الدین خونجی، تحصیل می*کرده و به سرعت رابطه خود را با آنان قطع کرده و راه دیگری در پیش گرفته*است. او پس از این دوران به سیر و سلوک پرداخت و در نزد پیران بزرگ طریقت به کسب معرفت پرداخت، بزرگانی چون پیر سله باف و پیر سجاسی از جمله بزرگانی که شمس تبریزی طی سفرهای خود با آنان ملاقات می*کند می*توان به این نام*ها اشاره کرد: شهاب هریوه وی مردی بوده*است اهل دمشق که معتقد بود عقل هرگز خطا نمی*کند. فخررازی، اوحدالدین کرمانی و محی الدین بن عربی از جمله بزرگانی بوده*اند که شمس مدتی با آنها نشست و برخاست داشته*است.
مزار شمس
مزار شمس تبریزی که از چندین قرن پیش در شهر خوی شناخته می*شده است پس از یک دوران فراموشی، در دهه*های اخیر توسط محققان بازشناسی شده و نسبت به بازسازی مزار شمس تبریزی در خوی اقدام شده است.

11-06-2012, 14:44	#1
maryam مدیر ازمایشی تاریخ عضویت: Aug 2012 نوشته ها: 4,579 تشکر: 0 تشکر شده 458 بار در 305 ارسال	مشاهیر و مفاخر شمس تبریزی محمد پسر علی پسر ملکداد، ملقب به شمسالدین، یا شمس تبریزی** (۵۸۲-پس از ۶۴۵ هجری قمری) از صوفیان مشهور سدهٔ هفتم هجری است. شهرت او بیشتر به خاطر آشنایی مولوی با اوست و دیوان غزلهای مولوی با نام کلیات شمس شناخته میشود. او از مردم تبریز بود. در مورد محل دفن وی دو فرضیه مورد بحث است. اولین فرضیه حکایت از دفن وی در شهر خوی در استان آذربایجان غربی دارد که شهرداری خوی از مدتها پیش در حال بازسازی محل دفن وی جهت آماده سازی برای بازدید عموم است، و فرضیه دوم که بعدها مطرح شدهاست حاکی از دفن وی در شهر تبریز است که این اختلاف نظر در محل دفن او بعضا موجب جنجال لفظی بین اعضای شورای دو شهر میگردد. او اولین بار در سال ۶۴۲ ه.ق. به قونیه رفت و با مولانا دیدار کرد (درباره نحوه آشنایی این دو با هم روایات مختلف نقل شده). مریدان مولانا به دشمنی با شمس برخاستند و شمس ناگزیر از قونیه رفت و در سال ۶۴۳ به قونیه بازگشت و دوباره مورد آزار مریدان مولانا قرار گرفت تا سال ۶۴۵ که ظاهرا برای آخرین بار از قونیه رفت و ناپدید گشت. در مورد سرنوشت وی اطلاع دقیقی در دست نیست. از شمس اثری در دست نیست، مریدان سخنان وی را که در مجالس مختلف بر زبان آورده، گردآوری کردهاند که این اثر به نام «مقالات شمس تبریزی» معروف است. شرح حال* گرچه تا پیش از ملاقات اسطورهای شمس و مولانا هیچ اطلاعی از اصل و نسب و پیشینه شمس نبودهاست اما اوج توجه مولانا به او سبب شد تا محققان در قرنهای بعد پس از کشف کتاب مقالات شمس به جزییات بیشتری درباره زندگی و پیشینه این مرد افسانهای پی ببرند و به میزان تاثیرگذاری او در شکل دادن به افکار و اندیشههای مولانا واقف شوند. دکتر محمدعلی موحد در کتاب شمس تبریزی، درباره نام و نشان شمس چنین مینویسد: از زندگی شمس تبریز و احوال شخصی او تا آن گاه که مقالات کشف شد خبر مهمی در دست نبود. قدیمی ترین مدارک درباره شمس ابتدا نامه سلطان ولد و رساله سپهسالار است که گفته «هیچ آفریدهای را بر حال شمس اطلاعی نبوده چون شهرت خود را پنهان میداشت و خویش را در پرده اسرار فرو میپیچید». درباره اینکه او که بود و از کجا آمد و به کجا رفت تاکنون افسانههای بی شماری در هنر و ادب پارسی سروده شدهاست و در زبان و ذهن مردم به یادگار مانده، البته اصلی ترین منبع برای کسب چنین اطلاعاتی خود کتاب مقالات شمس تبریزی است. در کتاب مقالات اگر چه شمس تبریزی به شرح احوال و معرفی پیشینه خود نپرداختهاست اما میتوان او را از میان توصیفات و خاطرات بازشناخت، توصیفاتی که او به مناسبتهای گوناگون درباره افراد و اقوال مطرح میکند. والدین* درباره پدر و مادر شمس تبریزی آن قدر میدانیم که او در مقالات آنها را به نازک دلی و مهربانی توصیف میکند و اینکه آنها شمس را نازپرورده کرده بودند: «این عیب از پدر و مادر بود که مرا چنین به ناز برآوردند.» از همه آنچه شمس درباره پدر خود میگوید میتوان فهمید که مابین او و پدر هر روز فاصله و جدایی میافتاده و پدر از درک دنیای فرزند عاجز بودهاست. شمس در جایی درباره پدر خود میگوید: «نیک مرد بود... الا عاشق نبود، مرد نیکو دیگر است و عاشق دیگر...» مقالات ۱۱۹ «پدر از من خبر نداشت. من در شهر خود غریب، پدر از من بیگانه، دلم از او میدمید. پنداشتمی که بر من خواهد افتاد. به لطف سخن میگفت، پنداشتم که مرا میزند، از خانه بیرون میکند» مقالات ۷۴۰پدر میخواست که پسر فقه بخواند و فقیه سرشناس شود و پسر البته که میبایست شمس میشد و بر قونیه طلوع میکرد. استادان شمس* شمس تبریزی در محضر استادانی چون شمس خویی و نیز قاضی شمس الدین خونجی، تحصیل میکرده و به سرعت رابطه خود را با آنان قطع کرده و راه دیگری در پیش گرفتهاست. او پس از این دوران به سیر و سلوک پرداخت و در نزد پیران بزرگ طریقت به کسب معرفت پرداخت، بزرگانی چون پیر سله باف و پیر سجاسی از جمله بزرگانی که شمس تبریزی طی سفرهای خود با آنان ملاقات میکند میتوان به این نامها اشاره کرد: شهاب هریوه وی مردی بودهاست اهل دمشق که معتقد بود عقل هرگز خطا نمیکند. فخررازی، اوحدالدین کرمانی و محی الدین بن عربی از جمله بزرگانی بودهاند که شمس مدتی با آنها نشست و برخاست داشتهاست. مزار شمس* مزار شمس تبریزی که از چندین قرن پیش در شهر خوی شناخته میشده است پس از یک دوران فراموشی، در دهههای اخیر توسط محققان بازشناسی شده و نسبت به بازسازی مزار شمس تبریزی در خوی اقدام شده است. __________________ اسمون ابری بود با نگاه من

موضوعات مشابه
موضوع	نویسنده موضوع	انجمن	پاسخ ها	آخرين نوشته
کوکوی لوبیا سبز تبریزی	اوساسونا	دستور طرز تهیه غذا ایرانی	0	01-02-2013 13:42
مشاهیر و مفاخرامام* محمد غزالي*	maryam	تالار علمی و فرهنگی	0	11-06-2012 14:52
مشاهیر و مفاخرابونصر فارابي*	maryam	تالار علمی و فرهنگی	0	11-06-2012 14:52
مشاهیر و مفاخر ملاصدرا	maryam	تالار علمی و فرهنگی	0	11-06-2012 14:50
مشاهیر و مفاخر بايزيد بسطامي*	maryam	تالار علمی و فرهنگی	0	11-06-2012 14:48