تصاویـری از آلبـوم اهـدایی ناصـرالدین شـاه

**maryam** · 04-19-2013, 14:12

تصاویـری از آلبـوم اهـدایی ناصـرالدین شـاه

عکاسی و عکاس*های نخستین ایران به گونه*ای با نام ناصرالدین شاه پیوند خورده است. زیرا در زمان ناصرالدین شاه بود که دوربین به ایران آمد و این پادشاه که اهل شعر و هنر هم بود عاشق عکاسی شد و در عکاسی مهارت یافت‫. در آن زمان ابزار عکاسی مانند دوربین و لنز و کاغذ بسیار گران و کمیاب بود و فقط اعیان و خاندان سلطنتی بودند که می*توانستند بهای این ابزار و آلات گران را بپردازند.

ناصرالدین شاه کنجکاو بود و محیط اطراف خود را با دقت زیر نظر می*گرفت و از آن*ها عکاسی می*کرد‫. عکس*های او از زندگی دربار و ساخت*های گوناگون زندگی اجتماعی و سیاسی ایران برای مورخین بسیار جالب است‫. نخستین عکس*ها از روضه*خوانی و تعزیه و شکار و سرگرمی*ها و بازی*ها و حتی زنان حرمسرا در حالات گوناگون و با لباس*های متفاوت بخشی از کارهای تصویری ناصرالدین شاه را در بر می*گیرد‫. به کمک همین عکس*هاست که ما تصور نسبتا روشنتری از جامعه ایران دوران ناصری در مقایسه با دوران پیش از اختراع دوربین در دست داریم.
شیفتگی ناصرالدین شاه به عکاسی فقط به عکس*های شخص خودش نبود بلکه او عکاسان دیگر را هم تشویق کرد تا به گوشه و کنار ایران سفر کنند و از زندگی مردم و فضا و حال سایر نقاط برایش عکس بیاورند‫.

آلبوم اهدایی ناصرالدین شاه

نتیجه علاقه و تلاش خود شاه و عکاسان دیگر مجموعه بسیار بزرگی از عکس است که اکنون از ایران دوره قاجار از درون دربار و حرمسرای شاه گرفته تا اعیان و رجال و وزرا و وکلا و زنان و مردان روستایی و شهری در کوچه و بازار و خانه*ها و اماکن دیگر اکنون در دسترس ماست. شاید هم بتوان گفت که ریشه بسیاری از رشته*های عکاسی دوران ما مانند عکس خبری و مستند و عکس تاریخی و طبیعت ایران هم به همان زمان برمی*گردد.

عید فطر در حضور شاه

علاقه ویژه ناصرالدین شاه فقط به گرفتن و ظهور عکس ختم نمی*شد. او در انتخاب کاغذ و چاپ عکس و ساختن مجموعه و آلبوم عکس و نگهداری از آن*ها بسیار دقت می*کرد. این دقت*ها مایه آن شده که بسیاری از عکس*ها بجا بماند که اینک میراثی است بزرگ در شناخت بهتر ایران آن زمان. یکی از کارهای جالب دیگر ناصرالدین شاه گردآوری مجموعه*هایی از عکس*های زمان خود اوست‫. برخی از عکس*ها٬ عکس*هایی است که خود او می*گرفته و برخی دیگر از عکس*ها از کسانی است که او به گوشه و کنار می*فرستاده است‫.

اخیرا نسخه*ای از آلبوم مجموعه*ای از این عکس*ها در لندن به نمایش گذاشته شد که احتمالا در سال*های اولیه نیمه دوم قرن ۱۹گردآوری شده است. اطلاعات زیادی دربارۀ این آلبوم در دست نیست جز اینکه گویا این آلبوم یکی از تنها صد نسخه آلبومی است که به دستور شاه تهیه شده بود و او این آلبوم*ها را به نشانه سپاس از خدمات رجال و اعیان به آن*ها هدیه می*کرده است‫.‬
نسخه*ای که در لندن به نمایش درآمده خود ناصرالدین شاه به صدراع*ظم وقت مستوفی الممالک هدیه داده بود. مستوفی الممالک این نسخه را به دوستش حاج فتح*الملک جلالی داده بود و سرانجام پروفسور فتح*الله جلالی این آلبوم را به شوهر هنگامه جلالی٬ یعنی دامادش شادروان کاوه گلستان عکاس برجسته ایران٬ هدیه کرده بود. هنگامه گلستان که صاحب این آلبوم است می*گوید بسیار کوشیدیم تا در باره این آلبوم و آلبوم*های اهدایی ناصرالدین شاه که گویا صدنسخه بوده آگاهی*های بیشتری به دست آوریم اما به نتیجۀ چندانی نرسیدیم.
در هر حال بازشدن صفحات این آلبوم به روی همگان فرصتی است که با آن دوره از تاریخ ایران و بویژه رابطه ناصرالدین شاه با عکس و عکاسی و ذوق او در این حرفه آگاهی بیشتری به دست آوریم‫.

ناصرالدین شاه در کنار کره جواهرنشان

جلوس شاه بر تخت مرمر. مراسم سلام عید نوروز در کاخ گلستان

کاخ گلستان

ناصرالدین شاه در شکارگاه

مراسم سلام عید قربان، مقابل تخت مرمر در کاخ گلستان

ناصرالدین شاه در کاخ صاحبقرانیه

ناصرالدین شاه در اردوگاه

ضیافت در حضور عباس میرزا، برادر ناصرالدین شاه

ناصرالدین شاه در میدان اسب دوانی دوشان*تپه

ناصرالدین شاه در مهمانی آشپزهای دربار

مهمانی آشپزهای دربار

تالار آینه، کاخ گلستان

تعزیه در تکیه دولت

امین اشرف در حضور امین السلطان، نخست وزیر

انشاء نامه برای ناصرالدین شاه

در حضور شاه

امیران ارتش سوار بر اسب

ماموران خزانه داری در حضور ناصرالدین شاه

نصرت الدین میرزا سالارالسلطنه، فرزند ناصرالدین شاه با خدمتکاران دربار

زنان برای دیدار با ناصرالدین شاه صف کشیده اند

زنان در مسجد

عمارت سلطنتی در شاهستانک

گروه نوازندگان

تماشای کشتی در مراسم عید نوروز، کاخ گلستان

عشایر

زنان عشایری

شهروندان ارمنی

04-19-2013, 14:12	#1
maryam مدیر ازمایشی تاریخ عضویت: Aug 2012 نوشته ها: 4,579 تشکر: 0 تشکر شده 458 بار در 305 ارسال	تصاویـری از آلبـوم اهـدایی ناصـرالدین شـاه تصاویـری از آلبـوم اهـدایی ناصـرالدین شـاه عکاسی و عکاسهای نخستین ایران به گونهای با نام ناصرالدین شاه پیوند خورده است. زیرا در زمان ناصرالدین شاه بود که دوربین به ایران آمد و این پادشاه که اهل شعر و هنر هم بود عاشق عکاسی شد و در عکاسی مهارت یافت‫. در آن زمان ابزار عکاسی مانند دوربین و لنز و کاغذ بسیار گران و کمیاب بود و فقط اعیان و خاندان سلطنتی بودند که میتوانستند بهای این ابزار و آلات گران را بپردازند. ناصرالدین شاه کنجکاو بود و محیط اطراف خود را با دقت زیر نظر میگرفت و از آنها عکاسی میکرد‫. عکسهای او از زندگی دربار و ساختهای گوناگون زندگی اجتماعی و سیاسی ایران برای مورخین بسیار جالب است‫. نخستین عکسها از روضهخوانی و تعزیه و شکار و سرگرمیها و بازیها و حتی زنان حرمسرا در حالات گوناگون و با لباسهای متفاوت بخشی از کارهای تصویری ناصرالدین شاه را در بر میگیرد‫. به کمک همین عکسهاست که ما تصور نسبتا روشنتری از جامعه ایران دوران ناصری در مقایسه با دوران پیش از اختراع دوربین در دست داریم. شیفتگی ناصرالدین شاه به عکاسی فقط به عکسهای شخص خودش نبود بلکه او عکاسان دیگر را هم تشویق کرد تا به گوشه و کنار ایران سفر کنند و از زندگی مردم و فضا و حال سایر نقاط برایش عکس بیاورند‫. آلبوم اهدایی ناصرالدین شاه نتیجه علاقه و تلاش خود شاه و عکاسان دیگر مجموعه بسیار بزرگی از عکس است که اکنون از ایران دوره قاجار از درون دربار و حرمسرای شاه گرفته تا اعیان و رجال و وزرا و وکلا و زنان و مردان روستایی و شهری در کوچه و بازار و خانهها و اماکن دیگر اکنون در دسترس ماست. شاید هم بتوان گفت که ریشه بسیاری از رشتههای عکاسی دوران ما مانند عکس خبری و مستند و عکس تاریخی و طبیعت ایران هم به همان زمان برمیگردد. عید فطر در حضور شاه علاقه ویژه ناصرالدین شاه فقط به گرفتن و ظهور عکس ختم نمیشد. او در انتخاب کاغذ و چاپ عکس و ساختن مجموعه و آلبوم عکس و نگهداری از آنها بسیار دقت میکرد. این دقتها مایه آن شده که بسیاری از عکسها بجا بماند که اینک میراثی است بزرگ در شناخت بهتر ایران آن زمان. یکی از کارهای جالب دیگر ناصرالدین شاه گردآوری مجموعههایی از عکسهای زمان خود اوست‫. برخی از عکسها٬ عکسهایی است که خود او میگرفته و برخی دیگر از عکسها از کسانی است که او به گوشه و کنار میفرستاده است‫. اخیرا نسخهای از آلبوم مجموعهای از این عکسها در لندن به نمایش گذاشته شد که احتمالا در سالهای اولیه نیمه دوم قرن ۱۹گردآوری شده است. اطلاعات زیادی دربارۀ این آلبوم در دست نیست جز اینکه گویا این آلبوم یکی از تنها صد نسخه آلبومی است که به دستور شاه تهیه شده بود و او این آلبومها را به نشانه سپاس از خدمات رجال و اعیان به آنها هدیه میکرده است‫.‬ نسخهای که در لندن به نمایش درآمده خود ناصرالدین شاه به صدراعظم وقت مستوفی الممالک هدیه داده بود. مستوفی الممالک این نسخه را به دوستش حاج فتحالملک جلالی داده بود و سرانجام پروفسور فتحالله جلالی این آلبوم را به شوهر هنگامه جلالی٬ یعنی دامادش شادروان کاوه گلستان عکاس برجسته ایران٬ هدیه کرده بود. هنگامه گلستان که صاحب این آلبوم است میگوید بسیار کوشیدیم تا در باره این آلبوم و آلبومهای اهدایی ناصرالدین شاه که گویا صدنسخه بوده آگاهیهای بیشتری به دست آوریم اما به نتیجۀ چندانی نرسیدیم. در هر حال بازشدن صفحات این آلبوم به روی همگان فرصتی است که با آن دوره از تاریخ ایران و بویژه رابطه ناصرالدین شاه با عکس و عکاسی و ذوق او در این حرفه آگاهی بیشتری به دست آوریم‫. ناصرالدین شاه در کنار کره جواهرنشان جلوس شاه بر تخت مرمر. مراسم سلام عید نوروز در کاخ گلستان کاخ گلستان ناصرالدین شاه در شکارگاه مراسم سلام عید قربان، مقابل تخت مرمر در کاخ گلستان ناصرالدین شاه در کاخ صاحبقرانیه ناصرالدین شاه در اردوگاه ضیافت در حضور عباس میرزا، برادر ناصرالدین شاه ناصرالدین شاه در میدان اسب دوانی دوشانتپه ناصرالدین شاه در مهمانی آشپزهای دربار مهمانی آشپزهای دربار تالار آینه، کاخ گلستان تعزیه در تکیه دولت امین اشرف در حضور امین السلطان، نخست وزیر انشاء نامه برای ناصرالدین شاه در حضور شاه امیران ارتش سوار بر اسب ماموران خزانه داری در حضور ناصرالدین شاه نصرت الدین میرزا سالارالسلطنه، فرزند ناصرالدین شاه با خدمتکاران دربار زنان برای دیدار با ناصرالدین شاه صف کشیده اند زنان در مسجد عمارت سلطنتی در شاهستانک گروه نوازندگان تماشای کشتی در مراسم عید نوروز، کاخ گلستان عشایر زنان عشایری شهروندان ارمنی __________________ اسمون ابری بود با نگاه من